Nieefektywna infrastruktura oraz niski budżet inwestycyjny to dwa główne problemy, z którymi nieustannie borykają się duże i średnie przedsiębiorstwa przemysłowe w Polsce. Zarządzający tymi firmami muszą znaleźć rozwiązania, które przyniosą natychmiastowe oszczędności i zapewnią długoterminową efektywność. W tym kontekście pojawia się model finansowania ESCO – sposób finansowania, w którym klient realizuje projekt inwestycyjny bez angażowania własnych środków.
Model finansowania ESCO (Energy Saving Company) polega na tym, że firma ESCO projektuje, wdraża, finansuje oraz zarządza projektami mającymi na celu poprawę efektywności energetycznej i redukcję zużycia energii w przedsiębiorstwach lub instytucjach. Kluczowym elementem tego modelu jest to, że firma ESCO przejmuje znaczną część ryzyka związanego z realizacją i wynikami projektu, w tym również koszty inwestycyjne. W zamian, kontrahent płaci firmie ESCO za uzyskane oszczędności wynikające z wdrożonych działań.
Model finansowania ESCO opiera się na umowie, w której firma ESCO pokrywa koszty zakupu i instalacji sprzętu, modernizacji infrastruktury oraz innych działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej. Klient następnie płaci firmie ESCO ustaloną kwotę lub procent uzyskanych oszczędności dzięki zrealizowanym projektom. Może to być stała opłata miesięczna lub kwartalna, uzależniona od rzeczywiście osiągniętych oszczędności w porównaniu z wcześniejszymi kosztami energii, lub zmienna opłata zależna od skali finansowych korzyści uzyskanych przez klienta.
Ten model finansowania przynosi klientom wiele korzyści, w tym natychmiastowe oszczędności, minimalne lub zerowe koszty podczas realizacji inwestycji, znacznie zmniejszone ryzyko inwestycyjne oraz profesjonalne wsparcie w zarządzaniu energią. Dla firm ESCO jest to natomiast sposób na generowanie dochodu poprzez dostarczanie usług związanych z efektywnością energetyczną i mobilizowanie przedsiębiorstw do inwestowania w zielone technologie.
Pierwszą i najbardziej atrakcyjną korzyścią, jaką oferuje model ESCO, są natychmiastowe oszczędności. Już w pierwszym roku po realizacji inwestycji zmodernizowana instalacja generuje dodatnie przepływy finansowe dla przedsiębiorstwa. Jest to szczególnie istotne w dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie szybkie zwroty z inwestycji są kluczowe dla utrzymania konkurencyjności. W modelu ESCO wynagrodzenie jest zazwyczaj uzależnione od uzyskanych wyników, co oznacza, że firma realizująca i finansująca inwestycję ma silną motywację do osiągnięcia jak największych oszczędności dla klienta.
Model ESCO eliminuje konieczność wykorzystywania własnych środków finansowych klienta na inwestycje. Przedsiębiorstwo nie musi angażować swojego kapitału, a jednocześnie może cieszyć się korzyściami płynącymi z poprawy efektywności energetycznej. Dodatkowo, bardzo istotnym aspektem zwiększającym atrakcyjność modelu ESCO jest możliwość ujęcia takiego projektu poza bilansem.
W opracowanym przez nas modelu realizacji kontraktów ESCO, kontrakty te nie muszą zwiększać poziomu zobowiązań Klienta, mogą być pozabilansowe. Ponadto brak zaangażowania własnych środków przekłada się na natychmiastową poprawę płynności finansowej Klienta.– wyjaśnia dr inż. Piotr Danielski, Wiceprezes DB Energy, oferującej model finansowania ESCO.
Przepływ finansowania w modelu ESCO, źródło: opracowanie własne.
Firma ESCO nie tylko finansuje inwestycję, ale również zapewnia długoterminową poprawę efektywności energetycznej instalacji przemysłowej. Dzięki temu klient może być pewny, że jego infrastruktura będzie działać optymalnie, co przekłada się na stabilność operacyjną i długoterminowy wzrost zysków przedsiębiorstwa. Przekazanie odpowiedzialności za realizację inwestycji firmie ESCO oznacza także ograniczenie ryzyka technicznego dla klienta. Firma ESCO zajmuje się wszystkimi etapami – od diagnozy i projektowania, przez wykonanie, aż po długoterminowe serwisowanie. Dla klienta oznacza to spokój umysłu i pewność, że projekt będzie przeprowadzony profesjonalnie i skutecznie.
W tradycyjnych modelach inwestycji spółka zlecająca generalnemu wykonawcy często musi liczyć się z przeciwstawnymi interesami tego podmiotu w stosunku do swoich interesów. Przy ustalonym (najczęściej zryczałtowanym) wynagrodzeniu dla generalnego wykonawcy, podmiot ten musi utrzymać zakładany poziom kosztów realizacji projektu, co w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu rynkowym często prowadzi do obniżenia jakości realizacji. W przypadku ESCO zarówno klient, jak i firma ESCO mają wspólny interes ekonomiczny – maksymalizację oszczędności. Tym samym, w ramach takiej inwestycji, najważniejszym kryterium decyzyjnym jest stosunek korzyści ekonomicznych do ponoszonych nakładów inwestycyjnych, a nie wyłącznie koszty. Dodatkowo firma ESCO nie kończy swojej roli po zakończeniu inwestycji. Przeciwnie, często oferuje analizę zadań pobocznych, które mogą przyczynić się do dalszej redukcji energochłonności. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą stale doskonalić swoją infrastrukturę, osiągając coraz większe oszczędności w dłuższej perspektywie czasowej.
Model finansowania ESCO stanowi idealne rozwiązanie dla przedsiębiorstw poszukujących skutecznych metod poprawy efektywności energetycznej swojej infrastruktury. Dzięki natychmiastowym oszczędnościom, optymalizacji finansowej, długoterminowej gwarancji poprawy efektywności oraz ograniczeniu ryzyka technicznego, ESCO umożliwia polskim firmom przeprowadzenie zielonej transformacji bez konieczności dużej inwestycji własnych środków finansowych. Wartość rynku ESCO w Polsce stale rośnie, co świadczy o wzrastającej świadomości i akceptacji tego modelu finansowania. Dla polskich przedsiębiorców model ESCO to nie tylko szansa na oszczędności, ale także na zrównoważony rozwój i zwiększenie konkurencyjności na rynku.